Mòn răng là một nguyên nhân gây phá hủy mô răng. Các răng mòn gây mất cấu trúc về giải phẫu và dễ gây nên hiện tượng thức ăn bị nhồi nhét vào khe răng làm tổn thương lợi, viêm nha chu, cuối cùng răng bị tiêu xương, tụt lợi, rụng răng . Không những thế mòn răng cửa còn làm mất thẩm mỹ gương mặt bạn.
Nguyên nhân gây mòn răng:
Có nhiều nguyên nhân gây mòn răng: mòn răng cơ học như nghiến răng, chải răng quá mức...
Mòn răng hóa học xảy ra khi bề mặt men răng tiếp xúc với dung dịch có tính axít lâu dài gây mất cấu trúc của răng. Nguy cơ mòn hóa học gia tăng với một số thói quen ăn uống.
Nước ngọt có ga:
Nước cam, nước khoáng, coca cola, ... là những loại nước uống có tính axít làm gia tăng tốc độ mòn của răng.
Ăn trái cây có vị chua:
Gây mòn răng ở mặt ngoài răng cửa trên. Vị trí ở mức độ trầm trọng của mòn răng liên quan trực tiếp đến cách sử dụng thức ăn có tính axít, độ axít và thời gian tiếp xúc.
Hay bị nôn hoặc trào ngược dạ dày:
Là nguyên nhân phổ biến nhất của sự mòn trầm trọng của mặt trong răng cửa trên.
Nghiện rượu có thể gây mòn răng do tăng nguy cơ nôn trào ngược axít dạ dày.
Nguyên nhân khác:
Bất cứ loại thuốc nào có PH axít và tiếp xúc thường xuyên với bề mặt răng có thể gây mòn như viên aspirin nhai , viên vitamin C nhai,…Cuối cùng, những yếu tố di truyền gây loạn sản tổ chức cứng của răng ảnh hưởng đến số lượng men hoặc chất lượng canxi hóa làm men mỏng và bở hơn. Điều này sẽ làm yếu sức kháng mài mòn và làm tăng thêm sự mất chất bề mặt do nguyên nhân hóa học hoặc cơ học. Loạn sản di truyền có thể ảnh hưởng cả hệ răng sữa và răng vĩnh viễn, khiến răng có màu nâu hoặc xám đục đặc trưng. Liên kết cấu trúc răng yếu gây mất men sớm, mòn nhanh và dễ bị sâu răng.
Phòng ngừa mòn răng bằng cách nào?
Không nên ăn những thức ăn quá cứng, vì có thể gây nên mòn răng cơ học rất mạnh. Tránh sử dụng dưới dạng nhai hoặc ngậm lâu ở miệng những thuốc có tính axít như axít ascorbic, acetylsalicylic, ... Tránh các nguyên nhân gây nôn hoặc trào ngược dịch vị trở lại miệng: Những vấn đề về tâm lý như nghiện rượu, trầm ngâm do stress. Tác dụng phụ của thuốc hoặc lạm dụng thuốc dẫn đến kích thích niêm mạc dạ dày gây trào ngược. Điều trị tật nghiến răng, vì đây là nguyên nhân gây mòn răng quan trọng nên chọn bàn chải mềm và chải răng đúng phương pháp là một yếu tố quan trọng tránh gây mòn khuyết cổ răng. Trong những trường hợp răng bị lệch lạc, không thẳng hàng cần phải đi khám để được tư vấn nắn chỉnh răng cho các răng được ngay ngắn và tạo nên sự ăn khớp của hai hàm được tốt tránh gây mòn quá mức ở một số vị trí của hàm răng.
Điều trị mòn răng như thế nào?
Điều trị mòn răng phụ thuộc vào nguyên nhân gây mòn, mức độ nặng nhẹ, sự lan rộng của tổn thương, tuổi và sự hợp tác của người bệnh và tính nhạy cảm của răng. Dưới đây là một số phương pháp điều trị mòn răng:
Trung hòa tác động của axít và tăng sức đề kháng của răng đối với sự tấn công của axít. Sử dụng các chất súc miệng có tính kiềm hoặc trung tính, uống sữa hoặc nhai kẹo cao su loại không đường sau mỗi bữa ăn là việc làm có lợi để tránh mòn răng. Bôi véc-ni fluoride tại chỗ để giảm tình trạng quá cảm của răng và tạo điều kiện cho quá trình tái khoáng hóa. Nên thường xuyên đi khám kiểm tra sự tái khoáng của mô răng 3 tháng một lần. Nếu có vấn đề trào ngược dịch vị, nên đeo máng nhai vào những thời điểm có nguy cơ cao để giảm tổn thương răng. Thêm vào đó, cho vào máng nhai một chất kiềm như: magnesium hydroxide hoặc sodium bicarbonat, cả hai chất này đều có bán sẵn rất dễ mua, để trung hòa tác động của axít dạ dày, hoặc cho gel fluoride vào máng nhai. Việc lựa chọn điều trị phục hồi phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Những điều trị phục hồi đầu tiên nên là điều trị bảo tồn, đặc biệt ở những người trẻ tuổi. Có thể dùng các vật liệu dán để bảo vệ các mặt răng dễ mòn và phục hồi đầy đủ hình dạng chức năng của răng như composite. Ngoài ra có thể dùng các vật liệu dán bằng nhựa, kim loại hoặc sứ để phục hồi khi mòn nhiều ở các mặt của răng dưới dạng chụp răng.
1. Mòn răng cơ học do tác nhân của vật bên ngoài (Abrasion):
• Nguyên nhân:
- Phương thức VSRM (chải răng/sử dụng
chỉ quá mức, kem đánh răng)
- Thói quen
- Nghề nghiệp
2.Mòn răng cơ học do tác nhân răng đối kháng(Attrition):
3.Mòn răng do áp lực( Abfraction):
Mòn cơ học là hậu quả của áp lực kép căng và nén hay làm đứt vỡ tác động lên vùng tiếp nối men – cement gây ra vi nứt trên men và ngà
4.Mòn răng do tác động hóa học (Erosion):
-Tổn thương mô răng do tác động hóa học của acid (ngoại lai / nội tại) hoặc do chất chelat (chelator) trên mặt răng không có mảng bám
Đặc trưng:
- Mất cấu trúc bề mặt
- Hình dạng bề mặt thay đổi, múi, rãnh mất nét
- Mặt lõm nông trên thân răng vùng cổ răng
Có nhiều nguyên nhân gây mòn răng: mòn răng cơ học như nghiến răng, chải răng quá mức...
Mòn răng hóa học xảy ra khi bề mặt men răng tiếp xúc với dung dịch có tính axít lâu dài gây mất cấu trúc của răng. Nguy cơ mòn hóa học gia tăng với một số thói quen ăn uống.
Nước ngọt có ga:
Nước cam, nước khoáng, coca cola, ... là những loại nước uống có tính axít làm gia tăng tốc độ mòn của răng.
Ăn trái cây có vị chua:
Gây mòn răng ở mặt ngoài răng cửa trên. Vị trí ở mức độ trầm trọng của mòn răng liên quan trực tiếp đến cách sử dụng thức ăn có tính axít, độ axít và thời gian tiếp xúc.
Hay bị nôn hoặc trào ngược dạ dày:
Là nguyên nhân phổ biến nhất của sự mòn trầm trọng của mặt trong răng cửa trên.
Nghiện rượu có thể gây mòn răng do tăng nguy cơ nôn trào ngược axít dạ dày.
Nguyên nhân khác:
Bất cứ loại thuốc nào có PH axít và tiếp xúc thường xuyên với bề mặt răng có thể gây mòn như viên aspirin nhai , viên vitamin C nhai,…Cuối cùng, những yếu tố di truyền gây loạn sản tổ chức cứng của răng ảnh hưởng đến số lượng men hoặc chất lượng canxi hóa làm men mỏng và bở hơn. Điều này sẽ làm yếu sức kháng mài mòn và làm tăng thêm sự mất chất bề mặt do nguyên nhân hóa học hoặc cơ học. Loạn sản di truyền có thể ảnh hưởng cả hệ răng sữa và răng vĩnh viễn, khiến răng có màu nâu hoặc xám đục đặc trưng. Liên kết cấu trúc răng yếu gây mất men sớm, mòn nhanh và dễ bị sâu răng.
Phòng ngừa mòn răng bằng cách nào?
Không nên ăn những thức ăn quá cứng, vì có thể gây nên mòn răng cơ học rất mạnh. Tránh sử dụng dưới dạng nhai hoặc ngậm lâu ở miệng những thuốc có tính axít như axít ascorbic, acetylsalicylic, ... Tránh các nguyên nhân gây nôn hoặc trào ngược dịch vị trở lại miệng: Những vấn đề về tâm lý như nghiện rượu, trầm ngâm do stress. Tác dụng phụ của thuốc hoặc lạm dụng thuốc dẫn đến kích thích niêm mạc dạ dày gây trào ngược. Điều trị tật nghiến răng, vì đây là nguyên nhân gây mòn răng quan trọng nên chọn bàn chải mềm và chải răng đúng phương pháp là một yếu tố quan trọng tránh gây mòn khuyết cổ răng. Trong những trường hợp răng bị lệch lạc, không thẳng hàng cần phải đi khám để được tư vấn nắn chỉnh răng cho các răng được ngay ngắn và tạo nên sự ăn khớp của hai hàm được tốt tránh gây mòn quá mức ở một số vị trí của hàm răng.
Điều trị mòn răng như thế nào?
Điều trị mòn răng phụ thuộc vào nguyên nhân gây mòn, mức độ nặng nhẹ, sự lan rộng của tổn thương, tuổi và sự hợp tác của người bệnh và tính nhạy cảm của răng. Dưới đây là một số phương pháp điều trị mòn răng:
Trung hòa tác động của axít và tăng sức đề kháng của răng đối với sự tấn công của axít. Sử dụng các chất súc miệng có tính kiềm hoặc trung tính, uống sữa hoặc nhai kẹo cao su loại không đường sau mỗi bữa ăn là việc làm có lợi để tránh mòn răng. Bôi véc-ni fluoride tại chỗ để giảm tình trạng quá cảm của răng và tạo điều kiện cho quá trình tái khoáng hóa. Nên thường xuyên đi khám kiểm tra sự tái khoáng của mô răng 3 tháng một lần. Nếu có vấn đề trào ngược dịch vị, nên đeo máng nhai vào những thời điểm có nguy cơ cao để giảm tổn thương răng. Thêm vào đó, cho vào máng nhai một chất kiềm như: magnesium hydroxide hoặc sodium bicarbonat, cả hai chất này đều có bán sẵn rất dễ mua, để trung hòa tác động của axít dạ dày, hoặc cho gel fluoride vào máng nhai. Việc lựa chọn điều trị phục hồi phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Những điều trị phục hồi đầu tiên nên là điều trị bảo tồn, đặc biệt ở những người trẻ tuổi. Có thể dùng các vật liệu dán để bảo vệ các mặt răng dễ mòn và phục hồi đầy đủ hình dạng chức năng của răng như composite. Ngoài ra có thể dùng các vật liệu dán bằng nhựa, kim loại hoặc sứ để phục hồi khi mòn nhiều ở các mặt của răng dưới dạng chụp răng.
1. Mòn răng cơ học do tác nhân của vật bên ngoài (Abrasion):
• Nguyên nhân:
- Phương thức VSRM (chải răng/sử dụng
chỉ quá mức, kem đánh răng)
- Thói quen
- Nghề nghiệp
2.Mòn răng cơ học do tác nhân răng đối kháng(Attrition):
3.Mòn răng do áp lực( Abfraction):
Mòn cơ học là hậu quả của áp lực kép căng và nén hay làm đứt vỡ tác động lên vùng tiếp nối men – cement gây ra vi nứt trên men và ngà
4.Mòn răng do tác động hóa học (Erosion):
-Tổn thương mô răng do tác động hóa học của acid (ngoại lai / nội tại) hoặc do chất chelat (chelator) trên mặt răng không có mảng bám
Đặc trưng:
- Mất cấu trúc bề mặt
- Hình dạng bề mặt thay đổi, múi, rãnh mất nét
- Mặt lõm nông trên thân răng vùng cổ răng
